Ziek worden door stress?
Je zou het haast niet verwachten, maar stress is veel schadelijker dan je wellicht denkt. Van stress kun je namelijk goed ziek worden. Dat stress een mentale weerslag op je kan hebben is bij iedereen wel bekend. Maar dat stress je ook lichamelijk ziek kan maken, is veel minder onder de aandacht. Ik heb dit blog geschreven om je over dit bovenstaand thema wat meer inzicht te geven. Een behandelplan voor de negatieve gevolgen van stress bestaat in mijn ogen uit zowel de mentale aspecten, alsook de lichamelijke kanten zorgvuldig onderzoeken en aanpakken. Met name die combinatie maakt het verschil bij een duurzaam herstel. Onze gezondheidszorg zit hoofdzakelijk op de mentale kant en dat is wat mij betreft een te beperkte benadering.
Onderzoek naar stress en ziek zijn
Inmiddels is er veel wetenschappelijk onderzoek gedaan naar stress in relatie tot ziek zijn. Van belang is om eerst iets meer te weten over de kenmerken van stressvolle gebeurtenissen. “Wat veroorzaakt stress en kun je dat ook meten?” is een vraag waar vele wetenschappers zich de afgelopen jaren al over hebben gebogen. In hoofdlijnen is de vraag wat stress veroorzaakt te beschrijven in de hieronder beschreven 4 hoofdkenmerken.
Voorspelbaarheid. Gebeurtenissen die je niet ziet aankomen worden als meer stressvol ervaren. Je kunt je immers op zo’n gebeurtenis niet voorbereiden. Ze zijn onvoorspelbaar en daardoor stressvol.
Controleerbaarheid. Hoe sterker jouw overtuiging is, dat je ergens controle over hebt, hoe minder stressvol jij zo’n gebeurtenis zal ervaren. Het geeft jou een veiliger gevoel over de situatie. Dus, hoe minder grip, hoe stressvoller.
Extremiteit. Een extreem afwijkende of ingrijpende gebeurtenis van een normaal patroon wordt doorgaans als zeer stressvol ervaren.
Zelfbeeld in gedrang. Gebeurtenissen die een groot aanpassingsvermogen vragen, kunnen als heel stressvol worden ervaren.
De wetenschappelijke onderzoekers Thomas Holmes en Richard Rahe hebben in een spraakmakend onderzoek hun zogenaamde “Social Readjustment Rating Scale” gepubliceerd. Hierin zijn 43 levensgebeurtenissen beschreven en onderzocht die stress veroorzaken in relatie tot het krijgen van lichamelijke ziekten. Door hieraan een puntensysteem toe te kennen, werd het voor het eerst mogelijk om stress en het risico op een lichamelijke ziekten te meten. Wij hebben deze SRRS-test gratis ter beschikking en op onze website gepubliceerd.
Lichamelijke fasen bij stress
Ons lichaam blijkt 3 fasen te doorlopen bij het omgaan met stressoren. Ons zenuw- en hormoonstelsel wordt door ons lichaam ingezet bij het aanpakken van stress. Uiteraard is ons lichaam normaal gesproken in rust of in evenwicht. Overigens wel alert voor de omgeving, maar van stress is hier geen sprake. Als zich een stressor aandient komt ons lichaam in een alarmfase en maakt zich op voor actie. Is de stressor voorbij treedt de rustfase terug en herstelt ons lichaam zich. Als de stress zich echter doorzet of langer aanhoudt, probeert ons lichaam zich hieraan aan te passen. Dit benoemen we als de aanpassingsfase. Ons zenuwstelsel zet dan door en houdt dit ook enige tijd vol. Als de stress nog langer aanhoudt, geeft ons lichaam het vroeg of laat op. Wij raken dan uitgeput door onze voortdurende lichamelijke en geestelijke alertheid, zonder dat hier ontspanning aan de orde is. Deze uitputtingsfase noemen we burn-out.
Lichamelijke consequenties bij stress
Uit bovenstaande alinea en uit de grafiek van Dr. H. Selye kun je lezen welke fasen ons lichaam doorloopt tijdens het langer voortduren van stress. Het ligt dan ook voor de hand dat bij fase 3, de uitputtingsfase, of waarschijnlijk al in fase 2, de aanpassingsfase, er veel van ons lichaam gevergd wordt en is. Vaak ligt het accent van het behandelen van fase 3 op het mentale deel. Bijvoorbeeld met medicijnen om rust te bevorderen en een afspraak met een psycholoog. Maar voor een effectieve behandeling is het van essentieel belang om het lichamelijke deel voorafgaand of tenminste tegelijkertijd met het mentale deel aan te pakken. Naast een uitgebreid bloedonderzoek naar lichamelijke tekorten zijn er ook een aantal testen ter beschikking waar geen bloedafname voor noodzakelijk is. Wij hebben hiervoor o.a. de Bijnieruitputtingstest van PhD. J.L. Wilson ter beschikking en de Neuro Nutriton Profile Analysis van Dr. E. Braverman. Beide testen geven inzicht in lichamelijke tekorten en kunnen daardoor mee richting geven aan een goed en compleet herstelplan. Ook deze testen hebben wij gratis ter beschikking en kan je gratis aanvragen via ons inschrijfformulier. In onderstaande figuur zie je de onderlinge verbanden tussen je hypothalamus, hypofysen en de bijnieren. Voor de geïnteresseerden zou ik graag willen verwijzen naar het filmpje van Professor E. Scherder op onze website. Dit filmpje maakt het proces op een begrijpelijke manier helder.
Lees via aanklikken van deze link alles over stress en het meetbaar maken van stress bij jou.
